Süpermarket Alışverişinde Eve Teslimatta Talep Artışının İlk Etkileri

Virüs tehdidiyle karşı karşıya kaldığımız ilk anlardan bu yana süpermarket alışverişlerimizi yaparken tercih ettiğimiz yöntemler birden değişti. İlk zamanlarda online alışveriş ve eve teslimat hizmeti sunan marketlerde bir talep artışı görülse de alışveriş yapmak mümkündü. Ancak birkaç hafta içinde, alınan tedbirler arttıkça ve #evdekal mesajları yoğunlaştıkça bu hizmetlere talep iyice arttı ve özellikle İstanbul’un pek çok semtinde bu hizmetten yararlanabilmek çok daha zor bir hal aldı. Süpermarket alışverişi için alternatif kanallar aranmaya başlandı. Un, kuru gıda vb. ürünleri doğrudan üreticiden ve toptan almanın yolları araştırıldı. Pek çok online alışveriş platformu süpermarket alışverişi hizmetlerini genişletmelerinin yanı sıra üreticiden tüketiciye tedarik hizmetlerini de zenginleştirmeye başladılar. Herkesin mümkün olduğunca marketlerden uzak durmaya çalıştığı ilk haftalarda teslimat talebini karşılamayan süpermarket zincirlerinin yeni işe alım süreçlerini başlattıklarını ve kapasitelerini artırmaya çalıştıklarını da biliyoruz. Ancak Türkiye’de bu hizmetin Migros, CarefourSa vb. gibi sayılı süpermarket zinciri tarafından sağlanabiliyor olması talep artışıyla başa çıkmanın sanıldığı kadar kolay olmadığını gösteriyor.

Mağazalar Bu Duruma Pek Hazırlıklı Değildi

Aslına bakarsanız süpermarketlerde online alışveriş yöntemine geçme çabaları çok da yeni başlamış değil. Özellikle Amerika’da uzun zamandır denense de giyim, kozmetik, elektronik gibi sektörlerde olduğu kadar yaygınlaştırılamamıştı. Ancak son yıllarda Gel-Al hizmetinin uygulanmaya başlanması yoğun çalışan insanların süpermarkete gitmeye vakit bulamaması gibi sebeplerle kullanım oranlarında düzenli bir artış görülüyordu. Ancak, giyim alışverişlerinin %30’u ve teknoloji ürünü satışlarının %40’ı online alışveriş platformları üzerinden yapılırken, süpermarket alışverişlerinin yalnızca %3’ü online hizmetler üzerinden gerçekleşiyordu, ta ki koronavirüs salgını patlak verene kadar. Süpermarket alışverişlerinde online alışveriş kanallarının daha az tercih edilmesinin bir sebebi ise süpermarketlerin ve online alışveriş platformlarının farklı ihtiyaçlara hitap etmesi. Online alışveriş platformları hızlı ürün akışının sağlayabileceği depo sistemi üzerine kurulu. Ancak süpermarketler ürünler arasında gezinip ani kararlar vermek üzerine kurulu. Süpermarketlerdeki alışveriş ritüeli pek çok tüketicinin bırakmaya henüz hazır olmadığı bir alışkanlıktı. Bu alışkanlığı kırdıran ve yeni bir düzene ayak uydurmalarını kolaylaştıran da sağlıklarını tehlikeye atan bir salgının patlak vermesi oldu.

 Salgından Sonra Süpermarketleri ve Tüketicileri Neler Bekliyor?

Salgın tehdidinin ne kadar devam edeceğini bilmiyoruz. Bu süreç içerisinde de süpermarketleri pek çok yenilik ve hızlı bir dönüşüm süreci bekliyor. Piyasadaki rekabete ayak uydurmak isteyen tüm süpermarketlerin öncelikle dijitalleşme süreçlerini hızlandırmaları ve hızla değişen müşteri taleplerine ayak uydurmaları gerekiyor. Türkiye’de online süpermarket alışverişi yükünü sırtlanan az sayıda süpermarket var. İlerleyen günlerde ve haftalarda bu sayının arttığını ve online hizmetlere erişimin kolaylaştığını görmemiz mümkün. Pek çok müşteri özellikle kuru gıda gibi ürünlerde doğrudan üreticiden alışveriş yapmanın yollarını buldu, bu da hem salgın süresince hem de salgın sonrasında süpermarketleri ve tüketicileri bekleyen en büyük değişimlerden biri olacağa benziyor.

Türkiye’de online alışveriş platformlarında sıklıkla tercihe dilse de süpermarket alışverişinde sunulmayan hizmetlerden biri de “Gel-Al” sistemi. Şu an süpermarketlerin eve teslimat talebiyle başa çıkamadıkları aşikâr. Ancak müşteriler de sağlıklarını tehlikeye atmamak için evlerinden çıkıp süpermarkete gitmek, reyonlar arasında uzun uzun gezip kasada sıra beklemek istemiyorlar. Bunun için en yerinde çözümlerden biri olan Gel-Al hizmeti sayesinde tüketicilerin alışverişlerini evlerinde, internet üzerinden yapmaları ve paketlerini en yakın marketten teslim almaları mümkün olabilir. Avrupa’da bu yöntem çoktan uygulanmaya başlandı. Market görevlileri, marketlerin içinde ya da önünde bulunan kilitli dolaplara siparişinizi bırakıyor. Cep telefonunuza gelen şifreyi girerek kilitli kutuyu açıp siparişini teslim alabiliyorsunuz. Bu yöntemin Türkiye’de uygulanması hem insanların ihtiyaç duydukları gıdalara erişim sürelerini kısaltır hem de insanlar arası teması minimuma indirmekte faydası olabilir.

Kültürel olarak süpermarket alışverişini internet üzerinden yapma alışkanlığımız pek yoktu. Yalnızca büyük şehirlerde, ara sıra tercih edilen bir hizmetti. Ancak salgın şartlarında eski alışkanlıklarımızı hızla geride bırakıp online market alışverişi fikrine daha sıcak bakaya başladık. Bu salgın sonrasında herkesin süpermarket alışverişini internetten yapacağı anlamına gelmiyor elbette. Ancak normal şartlarda çok daha uzun olabilecek bir alışma süresinin mücbir sebeplerle kısaldığını söylemek de kesinlikle yanlış olmaz.