Günümüzde hayatımızın her alanında hızlı kararlar vermemiz gerekiyor. Ancak önümüzde o kadar seçenek varken hızlı karar vermek, doğru karar verdiğimizden emin olmak o kadar da kolay değil. Özellikle de online alışveriş gibi tek bir ürünün yüzlerce muadiline kolayca ulaşabildiğimiz bir alanda doğru kararı verdiğimizden, en iyi fırsatları yakaladığımızdan emin olmak bir hayli zor.
Farklı seçeneklerle karşı karşıya olduğumuzda ve zaman baskısını üzerimizde hissettiğimizde standartlarımız ve beklentilerimiz düşmeye başlıyor. Bilim insanları bunu insanların partner seçimi sırasında deneyimlediği karar verme mekanizmasından örnek vererek açıklıyorlar. Örneğin, pek çok insanın partner seçiminde aradığı kriterler ve standartlar gençlik dönemlerinde çok daha yüksek oluyor. Ancak zaman geçtikçe ve insanlar daha fazla zaman kaybetmeden karar verme baskısını hissetmeye başladıkça standartları ve beklentileri düşüyor. Belki de yolun başında reddedecekleri ya da bir ilişkiye başlamayı dahi düşünmeyecekleri kişileri partner olarak seçmeye daha sıcak bakıyorlar.
Özetle, insanlar zaman baskısıyla ve farklı seçeneklerle karşı karşıya kaldıklarında standartları ve beklentileri düşüyor. Aynı yaklaşımı uçak bileti satın alırken veya online alışveriş yaparken karşı karşıya olduğumuz seçenek bolluğu ve zaman baskısı çerçevesinde değerlendirdiğimizde de karşımıza benzer bir tablo çıkıyor.
Partner seçimi hayatımızda aldığımız en büyük kararlardan biri, bunu online alışverişte verdiğimiz kararlara uyarlamanın ne mantığı var diye düşünüyor olabilirsiniz. Ancak bu konuda yapılan araştırmalara göre insanlar seçenek bolluğu ve hızlı karar verme baskısıyla karşı karşıya kaldıklarında çok benzer karar mekanizmaları geliştiriyorlar.
Bilim insanlarına göre alışveriş yaparken veya en uygun fiyatlı uçak biletini almaya çalışırken de standartlarımız zamanla ters orantılı olarak düşüyor. Yani, karar vermek için harcadığımız zaman arttıkça, karşımıza çıkan seçenekler bollaştıkça ödemeye hazır olduğumuz miktar eşiği de o kadar artıyor. Çünkü o ana dek karşımıza çıkmış olan seçenekleri daha fazla bekleyerek riske atmak istemiyoruz ve içinde bulunduğumuz sancılı karar verme sürecini bir an önce bitirmek istiyoruz.
Bunu çok basit bir örnekle açıklayalım. Diyelim ki uygun fiyatlı yeni bir ayakkabı satın almak istiyorsunuz ve Trendyol veya Hepsiburada gibi bir online alışveriş sitesinde farklı seçenekleri inceliyorsunuz. Siz araştırdıkça karşınıza daha çok seçenek çıkıyor, seçenekler arttıkça siz daha çok araştırıyorsunuz. Bir yandan da gözünüz indirimlerde, indirimleri kaçırmamak için bir an önce karar vermeniz gerektiğini düşünüyorsunuz. Birkaç saat boyunca araştırıyorsunuz, belki birkaç gün boyunca iyice düşünüp seçenekleri değerlendiriyorsunuz. Seçenekler artmaya devam ettikçe, indirimlerin son geçerlilik tarihi yaklaştıkça stres seviyeniz de artıyor. Bir an evvel karar vermek istediğiniz ve halihazırda karşınıza çıkan fırsatları kaçırmak istemediğiniz için ödemeye razı olduğunuz miktar artıyor.
Bu çoğumuzun günlük hayatında, uçak bileti satın alırken, alışveriş yaparken hiç fark etmeden yaşadığı bir durum aslında. Çoğumuzun bir ürün araştırmaya başladığında kendine belirlediği bütçeyle, nihayet karar verdiğinde satın aldığı ürünün fiyatı arasında dağlar kadar fark oluyor.
Çoğumuzun hiç farkında olmadan kendini içinde bulduğu ve online alışveriş yaparken genellikle başta niyetlendiğinden daha fazla para harcamasına sebep olan bu davranış biçimini yönetmek ve beklentilerimizi düşürmeden karar vermek aslında hiç zor değil.
Online alışverişte karşı karşıya olduğumuz seçenek bolluğunun ve bir an önce karar verip elimizdeki fırsatları kaybetmeme baskısının beklentilerimizi nasıl etkilediğini kavrayarak karar verme süreçlerimizi daha iyi yönetebiliriz. Karar verme sürecinin başladığı andan satın alma anına kadar geçen sürede zaman ilerledikçe beklentilerimizin düştüğünü ve gözden çıkardığımız bütçenin arttığını bilerek alışveriş yaptığımızda hem karşımıza çıkan yüzlerce seçenek arasından en iyisini bulmayı başarabiliriz hem de hedeflerimize odaklanarak bütçemize sadık kalabiliriz.
YORUMLAR - 1 değerlendirme