Döngüsel modanın sürdürülebilir veya yavaş modadan ne farkı var diye merak ediyor olabilirsiniz. Bu farklara değinmeden önce “döngüsel moda” kavramının nasıl ortaya çıktığından bahsedelim. Aslında döngüsel moda kavramı, “sürdürülebilir moda” ve “döngüsel ekonomi” kavramlarının birleşmesiyle ortaya çıkan ve ilk kez 2014 yılında İsveç’te bir seminerde kullanılan bir terim. Amaç ise çok basit. Moda endüstrisindeki üretimi doğrusal değil, döngüsel bir düzeye oturtabilmek ve böylece sektörün gezegene verdiği tahribatı azaltmak.
Bangladeş’te bulunan ve tekstil üretiminin yapıldığı Rana Plaza kompleksinin 2013 yılında yıkılması ve kötü koşullarda çalışan 1000’den fazla tekstil işçisinin bu kazada hayatını kaybetmesini takiben moda sektöründeki üretim adımlarının ve sömürünün yeniden gözden geçirilmesi gerektiği konusundaki adımlar hızlanmıştı. Şeffaflığın, sürdürülebilirliğin ve insan sömürüsü barındırmayan üretim koşullarının ön plana çıktığı ve bu konudaki aktivizm çabalarının hızlandığı bir dönemde “döngüsel moda” kavramının ortaya çıkmış olması da bir tesadüf değil elbette.
Her şeyden önce döngüsel modanın da sürdürülebilir modanın da tek taraflı değil hem tüketicinin hem de üreticinin farklı sorumluluklar üstlenmesini gerektiren, çok taraflı bir dönüşümü içerdiğini vurgulamak gerek. Sürdürülebilir modada ana vurgu, üretimde kullanılan ham maddedeki geri dönüştürülmüş malzeme payını arttırmakken döngüsel moda işe daha ekonomik ve bütüncül bir yaklaşımla bakıyor.
Moda sektöründe ürünlerin geri dönüşüme kazandırılması ve ürün ömrünün uzatılmasının yanı sıra tüketicilerin “yavaş moda” anlayışını benimsemelerini sağlamak hem sürdürülebilir modada hem de döngüsel modada ön plana çıkan ortak noktalar arasında. Ancak döngüsel moda, çok daha kapsamlı bir dönüşümle atık miktarını minimuma indirmek ve tüm sektördeki üretim ve tüketim anlayışını, yani sektörün ekonomik yapısını kökünden değiştirmeyi amaçlıyor. Hiçbir şeyin ziyan olmadığı ve üretimin her aşamasında şeffaflığın söz konusu olduğu, tüketimin her aşamasında da müşterinin bilinçlendirilmesini kapsadığını söylemek mümkün.
Döngüsel moda kavramının nasıl ortaya çıktığından ve ne anlama geldiğinden bahsettiğimize göre gelelim döngüsel moda dönüşümünün gerçek hayatta nasıl uygulandığına. Bu konuda tüketici bilincinin ve baskısının artmasıyla birlikte mağazaların ve markaların da daha büyük adımlar attıklarını görüyoruz. Sürdürülebilir ve döngüsel ürün gamını genişleten markaların sayısı her geçen gün artıyor, üstelik bu konudaki şeffaflık taahhütlerinin de ciddileştiğini görüyoruz. Peki, markalar ve mağazalar daha “sürdürülebilir” ve daha “döngüsel” bir moda tahayyülü için hangi adımları atıyorlar?
Sürdürülebilirlik konusunda şimdiye kadar atmış olduğu ciddi adımlarla tanınan Zalando’nun Berlin merkezli circular.fashion oluşumuyla kurduğu iş birliği bu konuda etkili örneklerden biri.
Yalnızca geri dönüşüme ve sürdürülebilirlik etiketine odaklanmak yerine “döngüsel moda” kavramı dahilinde “döngüsel tasarım” anlayışını gündemine alan Zalando, circular.fashion ile kurduğu iş birliği çerçevesinde birlikte çalıştığı tasarımcıları ve moda markalarını eğiterek “döngüsel moda” kriterlerine uyum sürecini hızlandırdı. Böylece ürünlerde kullanılan kumaş çeşidinin azaltılması, daha sade tasarımların benimsenmesi, ürünün üretim hikayesinin tamamen şeffaf olması gibi pek çok adım atıldı.
Ancak bu adımlardan belki de en önemlisi şu: Ürünler daha tasarım aşamasında yeniden üretime dahil edilebilmek ve yeniden kullanılabilmek üzere tasarlanıyor. Bu “döngüsel tasarım” anlayışı çerçevesinde, ürünün ömrünü uzatmak, tamir imkanını arttırmak ve üründeki her parçanın atık haline gelmesini önleyerek yeniden kullanılmasını sağlamak gibi öncelikler var. Moda sektörünün devleri ve çevre için çalışan circular.fashion gibi oluşumların iş birliğini görmek, daha gezegen dostu bir moda sektörü için umut verici.
YORUMLAR - 2 değerlendirme