Online Alışverişte Teslimat ve Atık Sorunu

Yoğun hayatlarımızda istediğimiz yerden istediğimiz zaman alışveriş yapabilmek, normal şartlarda erişemeyeceğimiz markalara ve satıcılara çok uygun fiyatlara ulaşabilmek gibisi yok. Ancak online alışverişte teslimat sırasında ürünlerin zarar görmemesi için kullanılan paket ve ambalajların ömürlerinin yalnızca birkaç günden ibaret olduğunu hiç düşünmüş müydünüz? 

Naylon kargo poşetleri, strafor köpükler, ürünlerin darbe almasını önleyen hava baloncuklu naylon ambalajlar, ürünün içinde geldiği kutu derken tek bir ürünün satıcıdan tüketiciye ulaşması için bin bir türlü atık üretiliyor. Teslimat amacıyla kullanılan paket ve ambalaj unsurlarının çoğunun geri dönüşüme maruz kalmadan doğrudan çöpe gittiği bir gerçek.

Üstelik online alışverişin yaygınlaşmasıyla ürünü satın alıp evde denemek ve iade etmek yaygın bir alışkanlık haline geldi. Hal böyle olunca online alışveriş kaynaklı teslimat ve paket atıkları çoğu zaman sandığımızdan daha fazla oluyor. “Kargo ambalajlarını geri dönüşüme kazandırırım, olur biter!” diye düşünüyorsanız maalesef bu da çözüm değil. Çünkü atık yönetiminde geri dönüşüm son çare olmalı, ilk adım daima atığı önlemeye odaklanmalı.

Ürünü tüketiciye sağ salim ulaştırabilmek, darbeleri önlemek, su ve havayla temasını kesmek, sızdırmaları önlemek için bu tür ambalajları kullanmaktan başka alternatifimiz olmadığını düşünüyor olabilirsiniz. Ancak sürdürülebilir ambalaj alternatifleri kullanılabilir, hatta yeniden kullanılabilen ambalajlar pekâlâ tercih edilebilir. Peki ama nasıl? İşletmeden tüketiciye online alışveriş kanallarında bu tür yeniden kullanılabilir, çok kullanımlı paket ve ambalaj alternatiflerine pek rastlamasak da işletmeden işletmeye teslimat zincirlerinde yeniden kullanılabilir paket ve ambalajlar sıklıkla kullanılıyor.

Yeniden Kullanılabilir Paket Örneği: İşletmeden İşletmeye Teslimat

Düzenli ürün akışının olduğu işletmeden işletmeye tedarik zincirlerinde yeniden kullanılabilen, farklı amaçlarla tekrar değerlendirilebilen paket ve ambalaj kullanımı oldukça yaygın. Tahta kasalar, tahta paletler, plastik kutular, metal konteynırlar yeniden kullanılabilir teslimat unsurlarına örnek verilebilir. Bu tür yeniden kullanılabilir teslimat malzemeleri metal, plastik veya ahşap gibi uzun ömürlü ve dayanıklı materyallerden üretildikleri için kullanım ömürleri yıllarla ölçülüyor. Bu tür dayanıklı ve uzun ömürlü materyallerin kullanılması sayesinde hem ürün taşımacılık amaçlı işlevini uzun yıllar yerine getirebiliyor, hem de bu işlevini yitirdiğinde dahi farklı amaçlar ve işlevlerle yeniden değerlendirilebiliyor.

Yeniden kullanılabilir paketleme çözümlerinin işletmeden işletmeye tedarik zincirinde kullanılması elbette daha pratik. Üstelik maliyetin azaltılması gibi faydaları olduğu için uygulamaya koymak da daha kolay. Peki, aynı paketleme ve taşımacılık mantığı, işletmeden tüketiciye online alışveriş teslimatında nasıl uygulanabilir?

Tüketicinin Gücü: Arz Taleple Başlar

İşte bu noktada tüketicinin elindeki en önemli güç olan “talep” devreye giriyor. Son yıllarda, sürdürülebilirlik ve çevre konusunda tüketici bilincinin artmasıyla çevre dostu hizmet ve ürünler sağlayan markaların sayısı artıyor. Ancak online alışverişte ambalaj ve paketleme sorununun çok tartışılmaması ne yazık ki bu alanda hala yapılacak çok iş olduğunu gösteriyor.

Dolayısıyla tüketiciler olarak daha sürdürülebilir ambalajları tercih eden, plastiksiz teslimat yöntemlerini kullanan üreticileri ve markaları destekleyerek talebimizi dile getirebilir, daha sürdürülebilir hizmet ve ürünlerin arzının artmasını sağlayabiliriz. Türkiye’de cilt bakımı, beslenme gibi sektörlerde yeniden doldurulabilir ambalajlar, plastiksiz teslimat paketleri kullanan üreticilerin sayısı her geçen gün artıyor. Bu tür markaları destekleyerek daha büyük ölçekli adımlar atılmasını da sağlayabiliriz. 

Dünyadan Yeniden Kullanılabilir Ambalaj ve Paketleme Örnekleri

Türkiye’de henüz büyük ölçekli çözümlere rastlamasak da dünyada atık sorunuyla başa çıkmak ve daha sürdürülebilir teslimat çözümleri oluşturmak için yola çıkan ve başarılı olan yenilikçi şirketlerin sayısı artmaya devam ediyor.

Örneğin, OZZI restoran, üniversite ve işyeri yemekhanesi gibi yerlerde tek kullanımlık yemek ambalajlarını ortadan kaldırabilmek için yeniden kullanılabilir ambalajlar sunan bir girişim. Yemeğinizi yedikten sonra yemek paketini belirli yerlerde bulabileceğiniz OZZI otomatlarına atıyorsunuz, paketler burada temizleniyor ve ardından yeniden kullanılmak üzere restoran ve yemekhanelere dağıtılıyor.

Loop, pek çok ülkede dev süpermarket zincirleri tarafından kullanılan bir yeniden kullanılabilir ambalaj çözümü sunuyor ve böylece temizlik ve gıda ürünlerinde tek kullanımlık ambalajları azaltmayı amaçlıyor.

Kişiselleştirilmiş, ürüne göre uyum sağlayabilen ve defalarca kullanılabilen paketler üretmeyi amaçlayan bir girişimin ürünü olan Box, kamerayla izlenebilen, paket içi sıcaklık, nem ve ışık durumunun takip edilebildiği bir paket türü. Bunun yanı sıra içine konan ürüne göre uyum sağlayabildiği ve içerideki boş alan bu şekilde kontrol edilebildiği için, kutu içindeki ürünü koruma amacıyla ekstra köpük, strafor veya balonlu naylon ambalaj kullanmaya da gerek kalmıyor. 

Bu tür ambalaj çözümleri henüz çok yaygın olmasa da gelecekte benzer çözümler göreceğimiz ortada. Çünkü atık sorunuyla başa çıkabilmemiz için bu tür ambalaj ve paketleme çözümlerine ihtiyacımız var. Türkiye’de online alışverişin son bir iki yılda ne kadar yaygınlaştığı da düşünüldüğünde Trendyol, Boyner gibi online alışveriş mağazaları bu tür çözümleri pilot uygulamalarla deneyebilirler, hatta bu tür ambalaj yöntemlerini tercih eden tüketicileri teşvik etmek için indirim ve kuponlardan yararlanabilirler. Üstelik Türkiye’deki online alışveriş mağazalarının online alışveriş yapan ama atık üretmekten hoşlanmayan çevre bilinci yüksek tüketicilerin taleplerine kulak vererek böyle bir adım atması bu konuda bilinç oluşturulmasına katkıda bulunabilir.