GitHub Nedir?

GitHub Arşiv Programı ve GitHub Kuzey Kutbu Kod Deposu’ndan bahsetmeden önce GitHub’ın ne olduğundan ve tam olarak ne işe yaradığından bahsetmekte yarar var. Açık kaynak kodlu bir hizmet olan GitHub, yazılım geliştiren kalabalık ekiplerin projelerindeki tüm değişiklikleri eş zamanlı olarak takip edebilmelerini ve böylece çok daha hızlı bir şekilde aynı projeler üzerinde çalışabilmelerini sağlayan internet tabanlı bir depolama servisi. Ekipteki yazılımcı sayısı veya ortak proje sayısının önemi olmaksızın eş zamanlı ekip çalışmasını mümkün kıldığı ve açık kaynak kodlu bir hizmet olduğu için GitHub’ın dünya genelinde yazılımcılar için bir numaralı kaynaklardan ve platformlardan biri olduğunu söylemek mümkün.

GitHub Arşiv Programı: Gelecek Nesillere Açık Kaynaklı Yazılım Mirası

İlk olarak 2019 yılında duyurulan GitHub Arşiv Programı, açık kaynaklı kodları muhafaza ederek gelecek nesillere aktarmayı amaçlayan bir program, tıpkı Svalbard Küresel Tohum Deposu gibi. Gezegenimizin ve insanlığın tarihi, felaketler ve kıyamet anlatılarıyla dolu. Dolayısıyla Svalbard Küresel Tohum Deposu gibi bazı arşivleme ve muhafaza projelerinin olduğunu biliyoruz. Örneğin, Kıyamet Ambarı adıyla da bilinen ve 2008 yılında Norveç’te açılan Svalbard Küresel Tohum Deposu, dünyadaki tüm bitki tohumlarını muhafaza ederek herhangi bir felaket veya ihtiyaç durumunda gelecek nesillere aktarmayı amaçlıyor.

Aynı fikirden esinlenen GitHub Arşiv Programı çerçevesinde de açık kaynaklı yazılımların insanlık tarihindeki önemine atıfta bulunularak, açık kaynaklı kodların da tıpkı tohumlar gibi muhafaza edilmesi ve gelecek nesillere aktarılması amaçlanıyor. İnsanlık tarihi boyunca pek çok teknolojinin, değerli bilginin ve ortak mirasın sonraki nesillere aktarılamadığını ve aynı hataya yeniden düşülmemesi için açık kaynaklı yazılımların şimdiden muhafaza edilmesi gerektiğini öne süren proje kapsamında 2020’den bu yana 21 TB açık kaynaklı kod Kuzey Kutbu’ndaki eski bir kömür madeninin derinliklerine depolandı. GitHub’ın CEO’su Nat Friedman’a göre, açık kaynaklı yazılımlar insan ırkının gelmiş geçmiş en büyük başarılarından biri, tıpkı edebiyat ve sanat gibi. Gelecek nesillerin muhafaza edilen açık kaynaklı kodlara ne zaman ve neden ihtiyaç duyabileceği henüz tam olarak bilinmese de bu hazinenin muhafaza edilmesini ve aktarılmasını sağlamanın en güzel tarafı da bu bilinmezlik. Asla tahmin edemeyeceğimiz bir geleceğe, kendi çağımızın ortak üretimini ve mirasını muhafaza ederek aktarmak, üstelik bunu mülkiyetten uzak açık kaynaklı yazılımlar üzerinden, yüksek veri depolama teknolojilerini kullanarak yapmak gerçekten çok heyecan verici.

Açık Kaynaklı Kodlar Kuzey Kutbu’nda Nasıl Depolanıyor?

GitHub Arşiv Projesi’nin ve GitHub Kuzey Kutbu Kod Deposu’nun temsil ettiği gelecek nesil kavramı ve insanlığın ortak değeri olarak açık kaynaklı yazılımlara yapılan vurgu gerçekten çok ilgi uyandırıyor. Peki ama tamamen dijital ortamda üretilen ve kullanılan bu açık kaynaklı kodlar Kuzey Kutbu’nda, fiziksel bir ortamda nasıl depolanıyor? Bu projeyi gerçekleştirebilmek için Piql adında bir dijital veri depolama ve arşivleme şirketiyle çalışılmış. Kodlar, piqlFilm diye bilinen dijital fotosensitif arşiv filmlerine aktarılmış ve 21 TB büyüklüğünde açık kaynaklı yazılımın aktarılması için toplamda 186 rulo piqlFilm kullanılmış. Gümüş halojenür filmleri üzerinde, her biri 8,8 milyon pikselden oluşan çerçevelere aktarılan açık yazılımlı kodlar, 1000 yıl boyunca bu “kod ambarı”nda muhafaza edilebilecek.

GitHub Açık Kaynaklı Kod Deposu Nerede?

Svalbard kasabasında, dünyanın tüm bitki tohumlarının muhafaza edildiği Kıyamet Ambarı’nın yakınlarında bulunan eski ve artık kullanılmayan bir kömür madeninin derinliklerine, donmuş toprak tabakasında bir mahzene kapatılan piqlFilm rulolarının yolculuğu merak uyandırıyor. Açık kaynaklı kodların aktarıldığı yüksek teknoloji film rulolarının saklandığı mahzenlerin bulunduğu toprak tabakasının kalınlığı yer yer 400 metreyi bulabiliyor. GitHub Kod Deposu’nun bulunduğu Svalbard kasabası, yalnızca dünyanın tüm bitki tohumlarının depolandığı Kıyamet Ambarı’na ev sahipliği yapmasıyla değil, aynı zamanda dünyanın insan yerleşimi bulunan en kuzey kasabası olmasıyla da özel bir yere sahip. Svalbard kasabası Kıta Avrupa’sının en kuzey noktasının 1000 kilometre kuzeyinde, Kuzey Kutbu’nda bulunuyor. Yakın zamanda Schengen Bölgesi ve Avrupa Ekonomik Alanı’ndaki ülkelerden gelenlerin ziyaretine açıldığını da belirtelim.

GitHub Kuzey Kutbu Kod Deposu’nun Yazılımcılar için Önemi

GitHub Arşiv Programı’nın ve Kuzey Kutbu Kod Deposu’nun insanlık tarihi ve ortak mirasımız açısından önemi büyük. Ancak bu kod deposuna kendi açık kaynaklı kodlarıyla katkıda bulunan milyonlarca yazılımcı için de böylesine tarihi bir başarının paydaşlarından olmak gerçekten büyük bir onur olsa gerek. GitHub, Kuzey Kutbu’ndaki kod deposuna açık kaynaklı kodlarıyla katkıda bulunan yazılımcılara, platformdaki profillerine ekleyebilecekleri bir rozet de sunuyor. Kuzey Kutbu Kod Deposu Rozeti’ni profiline ekleyen yazılımcıların Arşiv Programı’na ne şekilde katkıda bulundukları hakkında detaylı bilgiye de bu rozete tıkladığınızda ulaşabiliyorsunuz. Açık kaynaklı yazılımın önemine ve yazılımcıların bilgi üretimindeki rollerine dikkat çeken rozet uygulaması da Arşiv Programı’na farklı bir boyut kazandırıyor.