Black Friday Nedir, Ne Değildir?

Önce Black Friday’in ne olduğunu bir anlayalım. Amerika’da her yıl Kasım ayının son perşembesinde Şükran Günü kutlanır. Şükran Günü’yle Noel Bayramı arasındaki süreçte de insanlar Noel hazırlıklarını yapmaya başlarlar. Adet olduğu üzere birbirlerine hediyeler alırlar. İnsanların Şükran Günü tatili sonrası alışverişe çıkmaya daha yatkın olmaları sebebiyle Black Friday kültürü yıllar içinde oluşmuş, nihayetinde de tüm dünyaya yayılmış. Noel kutlayanlar için Black Friday indirimleri hala iyi bir fırsat olabilir, çünkü bu insanlar zaten Black Friday olsun olmasın o aralar mutlaka alışveriş yapacaklar, sevdiklerine hediye alacaklar. 

Hadi onlar hediye alacak da bize ne oluyor? Türkiye’nin geneline baktığımızda Noel kültürümüz olduğunu söylemek biraz zor. Alt tarafı yılbaşında sevdiklerimize tek tük hediye alırız belki ama öyle “Aman Tanrım, Josephine! Noel yaklaşıyor, hala Noel alışverişimi yapamadım!” diye heyecanlanmamızı gerektiren bir şey yok. Ama Black Friday’i o kadar sevdik, o kadar bağrımıza bastık ki kimse de çıkıp “Yahu kardeşim biz bu güzel Kasım ayında neden deli gibi alışveriş yapıyoruz?” diye sormuyor. O indirim senin bu indirim benim herkes indirim kovalıyor. Mağazalar ve online alışveriş platformları da bu nadide bayramı nasıl yerelleştireceğini şaşırmış durumda. “Yahu Cuma mübarek gün,” diye düşünülerek Efsane Cuma, Şahane Cuma gibi birtakım isimler bulunmaya çalışılıyor ancak kabul edelim, Black Friday hala üzerimizde biraz eğreti duruyor.

Ardı Arkası Kesilmeyen Sıkıcı İndirim Bildirimleri

Black Friday’in yaklaştığını aylar öncesinden bilmemek neredeyse mümkün değil. Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de Black Friday için muhteşem reklam bütçeleri ayırılıyor hakikaten. Televizyon reklamları, online alışveriş platformlarından gelen mailler, mağaza vitrinlerini donatan fırsat ürünler derken aylar öncesinden Black Friday bekler hale geliyoruz. Üstelik mağazaların bu konuda müşteriye yaklaşımları da bazen insanı güldürüyor gerçekten. Sanki aynı mail yüz binlerce insanın mail kutusuna düşmemiş gibi, “Sana özel Black Friday fırsatları”, “Black Friday’de dev indirimler seni bekliyor” vb. klişelerle dolu bir pazarlama balonu. Mağazalardan aldığımız maillerin hepsi birbirinin aynı. Artık çoğumuz bu mailleri açmaz olduk. Bu durum tüm yıl boyunca can sıkıcı aslında. Ama Black Friday’de mağazaların mail trafiği öylesine artıyor ki, insan mail kutusunda işine yarayacak mailleri bulmakta zorlanıyor bazen. 

Peki Bu DEV Kampanyalar Ne Kadar Gerçekçi?

Her yıl Black Friday yaklaştığında konuşulan meselelerden biri de Black Friday’de aslında gerçekten indirim yapılmıyor olması. Sosyal medyada, forumlarda, sözlüklerde en çok tartışılan konulardan biri de bu. Black Friday’den bir süre önce ürünlerin fiyatları arttırılıyor ki Black Friday gelip çattığında ürüne indirim yapılmış gibi görünsün. Başlarda çoğumuzun şehir efsanesi deyip geçtiğimiz bir durumdu bu belki ama, çoğumuz Black Friday’in bu tür pazarlama teknikleriyle dolu olduğunu biliyoruz artık. 

Genellikle popüler ve nispeten daha pahalı markaların ürünlerinde indirim yakalamaya çalışıyoruz. Ancak Black Friday’deki indirimler çoğunlukla bu markalarda değil, zaten normalde de uygun fiyatlı olan ya da kalitesine pek güvenemeyeceğimiz ürünlerde karşımıza çıkıyor. Black Friday öncesinde bir buçuk iki ay boyunca almak istediğiniz ürünün fiyatını gözlemlerseniz siz de Black Friday’in öyle dev indirimler vadetmediğini kolayca görebilirsiniz. Popüler ve pahalı markalar üzerinden yaratılan indirim algısı, mağazaların ellerinden çıkarmak istedikleri belli ürün kategorilerinde geçerli oluyor yalnızca. Gerisi çoğunlukla koca bir illüzyon. 

Aramızda Alışveriş Yapmayacak Kadar Psikolojisi Sağlam Olanlar Vardır Belki

Yukarıda bahsettiğimiz kaygılar hepimizin aklından zaman zaman geçiyor. Black Friday indirimlerinin bir illüzyon olduğunu, her indirime, fırsata hemen atlamadan önce biraz araştırma yapmak gerektiğini hepimiz biliyoruz. İndirim maillerinden, mağazaların gönderdikleri Black Friday bültenlerinden hepimiz sıkıldık. Ama hala online alışveriş platformlarının Black Friday indirimlerini sabırsızlıkla beklemeye devam ediyor muyuz? Evet. Black Friday her ne kadar ülkemizin kültürüne uzak kalmış olsa da biraz eğreti dursa da bir şekilde hayatımızın büyük bir parçası haline geldi. Sürekli olarak bir fırsatı, indirimi kaçırma korkusuyla yaşamak zorunda bırakıldığımız için belki, Black Friday alışveriş furyasının dışında kalabilmek pek mümkün olmuyor. Black Friday bittiğinde, ihtiyaç duymadığımız halde satın aldığımız ürünlerle baş başa kalıyoruz.