Green jobs są szczególnie ważne w kontekście walki ze zmianami klimatu. W miarę jak społeczeństwa dążą do bardziej ekologicznego i zrównoważonego podejścia do gospodarki, zapotrzebowanie na pracowników w obszarach związanych z ochroną środowiska i zrównoważonym rozwojem wzrasta.

Po analizie ogłoszeń o pracę z globalnej bazy danych zauważalny jest aż dziesięciokrotny wzrost liczby miejsc pracy ze słowem "zrównoważony rozwój" w tytule w ciągu ostatniej dekady. Niestety okazuje się, że nie ma wystarczającej liczby wykwalifikowanych odpowiednio pracowników, aby zapełnić wolne miejsca pracy, których liczba gwałtownie wzrasta w ostatnim czasie. Według statystyk przeprowadzonych przez LinkedIn (opartych na prawie 800 milionach użytkowników) liczba ofert pracy z kategorii „green jobs” rosła globalnie w tempie 8% przez ostatnie 5 lat, tymczasem liczba chętnych i wykwalifikowanych osoby rosła w tempie 6% z roku na rok.

Gdzie zielone miejsca pracy są najpopularniejsze?

Otóż na całym świecie prognozuje się, że przejście z paliw kopalnych na odnawialną energię spowoduje znaczny wzrost liczby miejsc pracy w sektorze energetycznym. Zielone miejsca pracy wykraczają jednak daleko poza instalację paneli słonecznych! Co może okazać się zaskoczeniem, to zrównoważona moda jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów zielonych miejsc pracy i to tu zapotrzebowanie na nowych pracowników jest zdecydowanie największe. W 2021 r. firma księgowa PwC ogłosiła, że do 2026 r. zainwestuje 12 mld USD i stworzy 100 000 nowych miejsc pracy.

W ciągu lat 2016-2021 obserwowaliśmy dynamiczny wzrost nowych miejsc pracy związanych z zieloną gospodarką, które wymagają nie tylko zdolności twórczego rozwiązywania problemów, lecz także umiejętności technicznych. Wzrasta także zapotrzebowanie na ekspertów w dziedzinie zrównoważonego rozwoju miejskiego, którzy wspomagają przekształcanie miast w środowiska o zerowej emisji dwutlenku węgla. W roku 2013 Fundacja Rockefellera wprowadziła inicjatywę "100 Resilient Cities" mającą na celu wsparcie miast w dążeniu do zrównoważonego wzrostu. W tamtym okresie niewiele miast posiadało urzędników zajmujących się kwestiami odporności i zrównoważonego rozwoju. Jednak obecnie ponad 250 społeczności oraz tysiąc urzędników samorządowych należy do tej sieci, pełniąc funkcję dyrektorów ds. zrównoważonego rozwoju miejskiego. Ponadto, liczba firm posiadających dyrektorów ds. zrównoważonego rozwoju na stanowiskach kierowniczych znacznie się zwiększyła w okresie 2016-2021, wzrastając z 9% do 28%. To jasno świadczy o rosnącej roli, jaką odgrywa zrównoważony rozwój w strategiach biznesowych.

Przykładowe zielone miejsca pracy obejmują:

Energetykę odnawialną: Pracownicy w obszarze energii odnawialnej, takiej jak słońce, wiatr, woda czy biomasa. To inżynierowie, technicy i specjaliści od instalacji i konserwacji urządzeń do produkcji energii ze źródeł odnawialnych.

Recykling i gospodarka odpadami: Osoby zajmujące się zbieraniem, sortowaniem i przetwarzaniem odpadów w sposób przyjazny dla środowiska oraz projektowanie systemów recyklingu.

Transport ekologiczny: Kierowcy i operatorzy pojazdów zasilanych alternatywnymi źródłami energii, jak np. elektryczne samochody i autobusy.

Architekturę i projektowanie zrównoważone: Architekci, projektanci wnętrz i inżynierowie pracujący nad projektami budynków oraz przestrzeni mieszkalnych i komercyjnych z uwzględnieniem efektywności energetycznej i minimalnego wpływu na środowisko.

Rolnictwo ekologiczne: Rolnicy i specjaliści ds. produkcji żywności stosujący metody organiczne i ekologiczne, które minimalizują użycie pestycydów i sztucznych nawozów.

Badania naukowe i edukację związaną z ochroną środowiska: Pracownicy naukowi i edukatorzy zajmujący się badaniami nad zmianami klimatycznymi, ochroną przyrody, edukacją ekologiczną itp.

Większość profesji związanych z zrównoważonym rozwojem i ekologią polega na twórczym rozwiązywaniu problemów, łączeniu różnych elementów oraz wykorzystywaniu umiejętności technicznych. Chociaż niektóre z tych zdolności można zdobyć poprzez doświadczenie zawodowe, zapewnienie większej liczby wyszkolonych specjalistów będzie wymagać bardziej efektywnych i dostępnych opcji edukacyjnych, które zostaną dopasowane do potrzeb pracodawców.

Przejdźmy więc do sedna! Gdzie można nabyć kwalifikacje i odbyć niezbędne szkolenia?

1. Szkolenia korporacyjne

Niektóre przedsiębiorstwa opracowały indywidualne, wewnętrzne programy szkoleniowe dotyczące aspektów związanych z zrównoważonym rozwojem, takimi jak nauka o klimacie, zrównoważone finanse czy raportowanie zrównoważonego postępu. Wprowadzenie zrównoważonego rozwoju we wszystkich obszarach działalności firmy będzie wymagało pewnego poziomu edukacji oraz zrozumienia koncepcji zrównoważonego rozwoju przez większość, jeśli nie wszystkich pracowników. Przykładowo, korporacje takie jak Starbucks, HSBC, Salesforce i Microsoft, stworzyły wewnętrzne programy szkoleniowe, które mają na celu szerzenie wiedzy i praktyk związanych z zrównoważonym rozwojem w obrębie swoich struktur. Te programy są adresowane nie tylko do pracowników zajmujących się bezpośrednio zrównoważonym rozwojem, ale również do tych, których stanowiska niekoniecznie wiążą się bezpośrednio z tą dziedziną.

2. Programy na uniwersytetach

Koncepcja zrównoważonego rozwoju coraz częściej znajduje swoje miejsce w różnorodnych programach uniwersyteckich. Przed piętnastoma laty, szkolenia z zakresu zrównoważonego rozwoju były głównie sporadyczne – na przykład projektant produktów czy ekonomista mieli możliwość uczestniczenia w zajęciach o tematyce zrównoważonego rozwoju na wydziale nauk o środowisku. Jednak obecnie amerykańskie uczelnie oferują blisko 3000 programów zatytułowanych "zrównoważony rozwój", co stanowi znaczny wzrost w porównaniu do 13 programów w 2008 roku. Raport przygotowany przez National Academies zaleca przyjęcie podejścia opartego na kompetencjach w dziedzinie nauki o zrównoważonym rozwoju, które łączy treść edukacyjną z praktycznymi umiejętnościami oraz integruje wiedzę z działaniem, w celu efektywnego rozwiązywania problemów i tworzenia innowacyjnych rozwiązań.

3. Specjalizacje

Inną możliwością są dostępne online programy udzielające certyfikatów, które skupiają się na zawodowych specjalizacjach związanych ze zrównoważonym rozwojem. Przykładem może być Google, który nawiązał współpracę z uczelniami, aby dostarczać kursy online dla menedżerów projektów. Zarządzanie projektami stanowi obszar, w którym amerykański Departament Pracy przewiduje znaczny wzrost zatrudnienia, prognozując powstanie 100 000 nowych miejsc pracy w tym sektorze w ciągu następnej dekady. Projektowanie ekologicznych opakowań, które przyczynią się do obniżania kosztów, a także wielokrotnego wykorzystania materiałów, jest również dziedziną o dużym potencjale innowacyjnym w wielu firmach, szczególnie w miarę wzrostu liczby przesyłek konsumenckich.

4. Mikro kwalifikacje

Dla tych w średnim wieku, którzy nie dysponują wystarczającą ilością czasu na podjęcie pełnokrwistych studiów, istnieją krótkie kursy oraz mikro kwalifikacje oferowane przez uniwersytety, uczelnie wyższe i organizacje branżowe. Te mikro kwalifikacje to skondensowane programy edukacyjne, skupiające się na konkretnych obszarach, jak na przykład technologia wiatrowa czy zastosowanie zasad ESG w biznesie. Architekt Michael Reynolds z USA prowadzi intensywne, czterotygodniowe szkolenia praktyczne, głównie dla architektów, skupiające się na zasadach zrównoważonego projektowania, metodach budowlanych i filozofii. Udział w tych sesjach może być uznawany jako zaliczenie w kierunku studiów magisterskich z zarządzania środowiskiem na Western Colorado University. Poza tym krótkie kursy zajmują mniej czasu i są znacznie tańsze niż studia wyższe. Może to również być perspektywą dla osób o niższych dochodach, które chciałyby zmienić wykonywany zawód.

Bez wątpienia, kształcenie się oraz podnoszenie kwalifikacji w sferze zrównoważonego rozwoju w miejscu pracy stają się nieodzowne, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na specjalistów w firmach. Aby zapełnić istniejącą lukę w kompetencjach dotyczących zrównoważonego rozwoju, będzie konieczne zwiększenie liczby szkoleń - zarówno na poziomie szkół wyższych i uniwersytetów, jak również poprzez inicjatywy organizacji branżowych oraz inwestycje pracodawców. Osiągnięcie globalnego zrównoważonego rozwoju i efektywne reagowanie na wyzwania związane ze zmianami klimatu nabierze realnego kształtu, gdy znaczna liczba osób poświęci swój czas i wysiłek zawodowy w tworzenie innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie zrównoważonego rozwoju.