Wpływ ten nie będzie odczuwalny równomiernie na świecie: podczas gdy wszystkie kraje będą zmagać się z konsekwencjami, globalne Południe, a w szczególności Afryka, ucierpią najbardziej. Niniejsze wprowadzenie analizuje, w jaki sposób zmiany klimatu mogą przekształcić nasze systemy żywnościowe, sprawiając, że zróżnicowana i zdrowa dieta będzie coraz bardziej niedostępna dla milionów ludzi na całym świecie.

Poważne prognozy.

Ostatnie badanie podkreśla alarmujące prognozy dotyczące globalnych cen żywności w związku ze zmianami klimatu. Przewiduje ono, że globalne ocieplenie może spowodować wzrost inflacji cen żywności o 0,9 do 3,2 punktu procentowego rocznie do 2035 roku. Ten wzrost cen żywności znacznie przewyższy ogólną inflację, która ma wzrosnąć o 0,3 do 1,2 punktu procentowego. W rezultacie gospodarstwa domowe na całym świecie będą musiały przeznaczyć większą część swoich dochodów na żywność, nadwyrężając budżety i zaostrzając presję ekonomiczną. To obciążenie finansowe będzie najbardziej odczuwalne na globalnym Południu, a Afryka - pomimo swojego minimalnego wkładu w zmiany klimatu - odczuje najgorsze skutki. W miarę jak żywność staje się droższa, wzrasta ryzyko powszechnych niedoborów żywieniowych i głodu, co podkreśla pilną potrzebę działań klimatycznych i strategii adaptacyjnych.

Ghana: Studium przypadku podatności na zagrożenia klimatyczne.

Ghana stanowi dobitny przykład podatności na zmiany klimatyczne, zwłaszcza w wiejskim dystrykcie Mion, gdzie rolnictwo opiera się głównie na deszczówce. Badania obejmujące niemal 400 mieszkańców ujawniły, że każdy z respondentów doświadczył w ciągu ostatniego roku pewnego stopnia braku bezpieczeństwa żywnościowego, a 99% z nich przypisało to zmianom klimatycznym. Ciężki brak bezpieczeństwa żywnościowego, gdzie ludzie przez cały dzień nie mieli dostępu do jedzenia, zgłosiło 26% uczestników badania, co znacznie przewyższa średnią krajową. Podobne badania wśród uchodźców z Burkina Faso w regionie Upper East w Ghanie pokazały, że 100% z nich doświadczyło braku bezpieczeństwa żywnościowego. Te wyniki wskazują, że zmiany klimatyczne tworzą chroniczny stan niedoboru żywności, a nie tylko sporadyczne klęski głodu. Zmiany wzorców klimatycznych zakłócają tradycyjne cykle rolnicze, pogłębiając ubóstwo i czyniąc codzienne wyżywienie niepewnym wyzwaniem dla tych społeczności.

Mechanizmy napędzające inflację żywnościową związane ze zmianami klimatycznymi stanowią złożony problem, który można podzielić na dwie główne kwestie:

1. Zmiana sezonów rolniczych: Wzrost temperatury przyczynia się do przesunięcia tradycyjnych i przewidywalnych sezonów rolniczych, co utrudnia produkcję roślin. Dodatkowo, wzrost liczby szkodników i chorób wpływa negatywnie na zasoby żywnościowe zarówno roślinne, jak i zwierzęce. Stres cieplny pogłębia już istniejące problemy z infrastrukturą, zwłaszcza drogową, co utrudnia dostęp do społeczności wiejskich, które często są kluczowymi producentami żywności. Te czynniki łącznie prowadzą do wzrostu cen i obniżenia siły nabywczej gospodarstw domowych.

2. Rosnąca inflacja: Sam wzrost inflacji żywnościowej pogarsza sytuację. Roczny wzrost cen żywności o 3% oznacza, że gospodarstwa domowe mają mniejszą zdolność do zakupu niezbędnych produktów. W rezultacie mogą być zmuszone do rezygnacji z jakościowych lub kulturowo istotnych produktów żywnościowych, co z kolei zwiększa ich podatność na choroby i inne problemy zdrowotne. Niedożywienie staje się zatem głównym czynnikiem przyczyniającym się do niedoboru odporności na świecie, co ma poważne konsekwencje dla zdrowia i dobrostanu społecznego.

Kluczowa rola edukacji w społecznościach dotkniętych zmianami.

Badania w Ghanie wykazały, że większa świadomość zmian klimatycznych koreluje z lepszym bezpieczeństwem żywnościowym, mimo niskiego poziomu formalnego wykształcenia. To sugeruje, że wiedza na temat problemów klimatycznych może zwiększać zdolność społeczności do podejmowania działań łagodzących skutki zmian. Edukacja na temat zmian klimatycznych może więc być kluczowym krokiem w zwiększaniu bezpieczeństwa żywnościowego. Osoby bez formalnego wykształcenia często pracują w zawodach wrażliwych na zmiany klimatu, takich jak rolnictwo, co naraża je na bezpośrednie skutki tych zmian. Poprzez nauczanie ludzi o zmianach klimatycznych można zbudować pewien poziom adaptacyjności, co mogłoby poprawić bezpieczeństwo żywnościowe w dotkniętych społecznościach.

Aby złagodzić nadchodzący kryzys, konieczne jest wieloaspektowe podejście:

1. Redukcja emisji gazów cieplarnianych. Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych jest kluczowe dla ograniczenia szerszego wpływu zmian klimatycznych na globalną gospodarkę. Przejście na odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna, wiatrowa i wodna, może znacznie obniżyć emisje. Wprowadzenie efektywniejszych technologii i praktyk w sektorze przemysłowym oraz rolniczym również przyczyni się do zmniejszenia emisji. Ponadto, promowanie transportu publicznego i elektrycznych środków transportu może ograniczyć zanieczyszczenia powietrza i zmniejszyć ślad węglowy.

2. Dywersyfikacja gospodarek. Zmniejszenie zależności od rolnictwa poprzez dywersyfikację gospodarek może zapewnić pewien bufor przeciwko brakom żywności. Inwestowanie w sektory takie jak technologia, usługi i produkcja przemysłowa może stworzyć alternatywne źródła dochodu dla krajów, które tradycyjnie polegają na rolnictwie. To zróżnicowanie gospodarcze pomoże w stabilizacji finansowej i zmniejszy wrażliwość na zmiany klimatyczne wpływające na produkcję żywności. Również rozwój lokalnych rynków pracy może zmniejszyć migrację z obszarów wiejskich do miast, co dodatkowo wzmocni gospodarki lokalne.

3. Interwencja rządowa. Polityki zapewniające ochronę finansową i pomoc żywieniową mogą przerwać cykl ubóstwa potęgowany przez inflację i zmniejszoną dostępność żywności. Rządy mogą wprowadzać programy wsparcia dla rolników, takie jak subsydia na zrównoważone praktyki rolnicze, ubezpieczenia upraw i mikrofinansowanie. Dodatkowo, tworzenie sieci bezpieczeństwa socjalnego, takich jak programy żywieniowe i pomoc bezpośrednia dla najbardziej potrzebujących, może złagodzić skutki wzrostu cen żywności i zapewnić stabilność w krytycznych okresach.

4. Działania na poziomie globalnym. Deklaracje na międzynarodowych konferencjach, takie jak COP28, zobowiązujące kraje do włączenia systemów żywnościowych do działań na rzecz klimatu, są krokiem w dobrym kierunku. Międzynarodowa współpraca jest niezbędna do osiągnięcia globalnych celów klimatycznych i zapewnienia sprawiedliwego dostępu do zasobów. Wsparcie finansowe i technologiczne dla krajów rozwijających się pomoże im w adaptacji do zmian klimatycznych i wdrażaniu zrównoważonych praktyk. Aby zapewnić wszystkim wystarczającą ilość jedzenia w obliczu zmian klimatycznych, potrzebne są długotrwałe i zrównoważone wysiłki na każdym poziomie – od lokalnych społeczności po międzynarodowe organizacje.

Co możemy zrobić jako konsumenci, aby ograniczyć własny ślad węglowy?

1. Wspieraj zrównoważone praktyki: Kupuj od rolników i producentów, którzy stosują zrównoważone praktyki, takie jak produkty ekologiczne, uprawiane lokalnie i sezonowe.

2. Ogranicz marnowanie żywności: Planuj posiłki, odpowiednio przechowuj żywność i kompostuj resztki.

3. Stosuj dietę roślinną: Wprowadzenie większej ilości posiłków opartych na roślinach może zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych, ponieważ hodowla zwierząt jest istotnym czynnikiem przyczyniającym się do zmian klimatycznych.

4. Edukacja i rzecznictwo: Bądź na bieżąco z informacjami na temat wpływu zmian klimatycznych na bezpieczeństwo żywnościowe i opowiadaj się za polityką wspierającą zrównoważone rolnictwo i działania na rzecz klimatu. 

5. Zmniejszenie zużycia energii: Obniżenie ogólnego śladu węglowego poprzez oszczędzanie energii w domu, korzystanie z transportu publicznego i zmniejszenie zależności od paliw kopalnych również pomaga złagodzić zmiany klimatyczne. 

6. Wybieraj produkty przyjazne dla środowiska: Wybieraj produkty z minimalną ilością opakowań, pojemniki wielokrotnego użytku i te wykonane ze zrównoważonych materiałów. Wspieranie firm o silnej polityce środowiskowej zachęca więcej firm do przyjęcia praktyk przyjaznych dla środowiska.

___________________________________________________

Odkryj więcej artykułów na temat wpływu kryzysu klimatycznego na ceny żywności i globalne bezpieczeństwo żywnościowe, aby pogłębić swoją wiedzę na ten kluczowy temat:

• Pieluchy, żywność dla niemowląt i nie tylko: Holistyczne podejście do świadomego ekologicznie rodzicielstwa
• Zrównoważona przyszłość: McDonald's stawia na ekologię i recykling!
• Z czego są wytwarzane zamienniki skóry naturalnej? Czy rzeczywiście są ekologiczne?